Turaj — Dunellen

Andrzej Turaj to połowa duetu Hidden By Ivy, którego płyty często gościły w naszym recenzyjnym dziale, ale też twórca kultowej już dla niektórych formacji God's Own Medicine. Wymieniając te nazwy natychmiast gdzieś obok pojawiają się słowa klucze, takie jak gotyk, darkwave, dream pop, synthpop, mroczna elektronika, lata osiemdziesiąte… Cóż, takie już jest muzyczne DNA artysty, z którym czuje się chyba najlepiej i w którym stara się poszukiwać nieco odmiennych form wyrazu.

I tak jest w przypadku solowej twórczości muzyka pod szyldem Turaj, którą rozpoczął w lutym 2023 roku wraz z albumem Neony. Dunellen, jest jego drugim pełnowymiarowym dziełem. Do tego bardzo osobistym. Bo swoistym punktem wyjścia, czy inspiracją do jego powstania, była rozmowa muzyka z jego ojcem, który podzielił się z nim opowieścią o małym, amerykańskim miasteczku Dunellen, do którego na początku XX wieku wyemigrowała część rodziny artysty. Wszystko okazało się na tyle fascynujące i pełne emocji, że powstała płyta – jak pisze Turaj – o przemijaniu, tęsknocie za utraconym czasem, ludźmi oraz za historiami, które, mimo upływu czasu, wciąż wywołują silne emocje i mają wpływ na to, kim jesteśmy. I faktycznie, wiele padających tu słów nostalgicznie wzrusza. Jak te o muzyce w otwierającym The Gift, która...  jest w jego kawie i chlebie, który je. Do tej ukochanej muzyki artysta nawiązuje w romantycznym lirycznie Beautiful (nic nie porusza się tak jak twoje włosy dziś wieczorem, nawet jeśli wokół nie ma muzyki). Generalnie jednak, punktem wyjścia dla tych - mających sporo poetyckości - liryków jest wspomniana daleka, emigracyjna podróż, która tu raczej staje się podróżą przez życie. I chyba najbardziej trafnie łączy to tekst Away.

To inna płyta niż Neony. Nie tylko dlatego, że solowy debiut został zaśpiewany po polsku, a tu wszystkie słowa artysta zapisał w języku Szekspira. Poprzedniczka była bardziej syntetyczna i noworomantyczna. Album Dunellen, mimo że za wszystkie instrumenty (w tym za programowaną perkusję) i wokale odpowiada Turaj, brzmi bardziej naturalnie, organicznie, surowiej i przede wszystkim, rockowo. Już otwierający całość The Gift epatuje akustycznością. W kolejnych dwóch kompozycjach (Jack The Wizard, Beautiful) trudno nie usłyszeć delikatnego echa muzyki Depeche Mode (z „brudnego” okresu Songs of Faith and Devotion i Ultra), The Mission, czy The Sisters Of Mercy. Zresztą, gdy w Beautiful pojawia się transowa figura basowa, natychmiast słyszę kultowy numer Siostrzyczek, Lucretia My Reflection. Z kolei The Motel, podszyty jest bluesem, muzyczną korzennością, ale też Lynchowską psychodelią i onirycznością. Trzymając się „depeszowych inspiracji” mógłbym powiedzieć, że bliskie jest to projektu Soulsavers z Davidem Gahanem.

Jak bardzo „wszedł” w ten album Andrzej Turaj i jak wiele on dla niego znaczy pokazują fakty, które zadziały się już po jego premierze. Bo w marcu  artysta spotkał się na video chacie z burmistrzem miasta Dunellen w New Jersey (tak, tego Dunellen) i praktycznie w tym samym czasie opublikował złożoną z trzech kompozycji EP-kę Plainfield. To bardziej ascetycznie brzmiące, niewykorzystane na albumie Dunellen piosenki, które zamykają całą tę powyżej opisaną historię. Z piękną miniaturką Half Way Through na czele, w której pojawiające się zdanie "jestem w połowie drogi" brzmi, jak świadomie określone credo na ten moment życia.