IQ - Prapoczątki IQ datują się jeszcze na lata 70. ubiegłego stulecia, kiedy to trzech młodych mieszkańców Zjednoczonego Królestwa (Mike Holmes, Niall Hayden, Kevin Sharp) postanowiło wspólnie razem pomuzykować pod nazwą The Lens. Do składu szybko "wskoczył" wokalista Peter Nicholls. Podobnie, jak w przypadku tysięcy innych grup działających w UK, The Lens nigdy nie wyszedł poza salę prób i nie dał się poznać szerszej publiczności. Przełom nastąpił w 1981 roku. Jeden ze wspólnych znajomych - klawiszowiec Martin Orford zaproponował współpracę muzykom. Nowy klawiszowiec, nowe pomysły i nowa nazwa. IQ (Intelligence Quotient - iloraz inteligencji) to chwytliwy szyld dla aspirującego zespołu. Po uzupełnieniu składu o sekcję rytmiczną (Tim Esau/Paul Cook), IQ zaczęło nagrywać pierwszy materiał (kaseta Seven Stories Into Eight). Dalej historia potoczyła się niemalże jak z płatka. Sukces komercyjny Marillion, niezły debiutancki materiał demo sprawiły, że zespół trafił pod skrzydła wytwórni The Major Records. Pierwszy "prawdziwy" materiał zawarty na albumie Tales From the Lush Attic spodobał się fanom progresywnego rocka spod znaku Genesis. Dużo dojrzalszy album The Wake ugruntował popularność zespołu. Grupa stawała się coraz bardziej rozpoznawalna (acz nie tak sławna jak Marillion), a wspólna trasa z Wishone Ash pozwoliła dotrzeć do nowych fanów.
Zespół nabrał scenicznej pewności, wszystko układało się naprawdę dobrze aż do chwili, kiedy Peter Nicholls opuścił (w dość niejasnych okolicznościach) zespół (założył formację Niadem's Ghost), a IQ "na gwałt" musiało szukać zastępstwa. W miejsce Nichollsa zwerbowali Paula L. Menela. Po tych zawirowaniach personalnych, muzycy ponownie weszli do studia i zarejestrowali - nieco bardziej komercyjny - Nomzamo (1987). Dwa lata później, wydali - utrzymany w podobnej stylistyce - Are You Sitting Comfortably i wyruszyli w trasę z bardzo popularnymi wówczas Mike and The Mechanics.
Lata 90. to dla IQ okres kolejnych zmian personalnych, często zaskakujących i niespodziewanych. Chwilową przerwę w działalności muzycy powetowali sobie wydaniem składankowego albumu J'ai Pollette D'arnu oraz założeniem swojej własnej wytwórni Giant Electric Pea. Do składu dołączył nowy basista - John Jowitt i powrócił Peter Nicholls. Wydany już z nimi w składzie album Ever został zasłużenie entuzjastycznie przyjęty przez fanów oraz prasę muzyczną. Znakomite recenzje, bardzo dobrze przyjęta trasa koncertowa (udokumentowana albumem Forever Live) spowodowały, że IQ przeżywało renesans popularności. Muzycy podnieśli sobie jeszcze wyżej poprzeczkę. Wydanie w 1997 roku podwójnego albumu Subterranea było prawdziwym tour de force zespołu. Towarzysząca wydaniu płyty trasa koncertowa przebiła wszystko, co dotychczas IQ prezentowało na scenie. Wizualizacje, lasery, specjalnie zaprojektowane światła złożyły się na wyjątkowośc prezentacji scenicznej formacji.
Po kilku latach wydawania składanek, materiału archiwalnego, muzycy IQ na powrót zawitali do studia nagraniowego. W 2001 roku ukazała się płyta The Seventh House. Rok później zespół wyruszył w jubileuszową trasę z okazji dwudziestolecia działalności. Jej podsumowaniem było DVD IQ20 - The Twentieth Anniversary Show. IQ nie odpuszczało i w 2004 roku nagrało kolejny - znów udany - album studyjny Dark Matter.
Druga część dekady to niestety znów okres roszad personalnych. Zespół opuścił najpierw Paul Cook, a w 2007 roku Martin Oxford. Wreszcie w nowym składzie, w maju 2009 roku grupa wydała nieźle przyjęty album Frequency. W 2011 skład formacji uległ kolejnym przetasowaniom, ale tym razem powróciła do niemal oryginalnego, najlepszego składu (zabrakło tylko Orforda). W maju 2014 roku ukaże się jedenasty już album - i pierwszy po pięcioletniej przerwie - zatytułowany The Road of Bones, a jego wydaniu towarzyszyć będą występy na żywo zarówno w Wielkiej Brytanii, jak i Europie. Jednym z nich będzie koncert w inowrocławskim "Teatrze Letnim".
Skład zespołu:
Paul Cook - perkusja
Neil Durant - instrumenty
Tim Esau - gitara basowa
Michael Holmes - gitara, instrumenty klawiszowe
Peter Nicholls
Wybrana dyskografia:
Albumy studyjne:
Seven Stories Into Eight (kaseta) (1982)
Tales From The Lush Attic (1983)
The Wake (1985)
Nomzamo (1987)
Are You Sitting Comfortably? (1989)
Ever (1993)
Subterranea (1997)
The Seventh House (2000)
Dark Matter (2004)
Frequency (2009)
The Road Of Bones (2014)
Albumy koncertowe (wybór):
Living Proof (Live) (1986)
J'ai Pollette D'arnu (1991)
Forever Live (1996)
Subterranea: The Concert (2000)
The Archive Collection: IQ20 (2003)
The Wake In Concert (2010)
The Archive Collection: IQ30 (2012)
Albumy kompilacyjne (wybór):
Nine In A Pond Is Here (1985)
Seven Stories Into Ninety Eight (1998)
HAKEN - Dla wielu miłośników progresywnego metalu to Brytyjczycy stanowią obecnie awangardę gatunku. Nie Dream Theater, Fates Warning czy Vanden Plas, ale właśnie muzycy Haken stanowią o współczesnym, innowacyjnym obliczu tego stylu. Pomimo krótkiej historii (zespół powstał w 2007 roku) oraz skromnej dyskografii (zaledwie trzy pełnoprawne albumy) Haken stał się zjawiskiem na progresywnej scenie. Perfekcyjny warsztat muzyczny, niespotykana wirtuozeria cechują tysiące zespołów zainspirowanych karierą i osiągnięciami Dream Theater. Niewiele z nich oprócz bajecznych umiejętności technicznych jest w stanie zaproponować coś więcej - prawdziwy artyzm i autentyczność. W tym wydawałoby się "skostniałym" gatumku niewiele jest szans na zmianę. A jednak - Haken przez wielu został nazwany "zbawcami progresywnego metalu". Czy słusznie? Upychanie niesztampowej twórczości Brytyjczyków w progmetalowej przegródce jest nieco krzywdzące. Muzykom nie są rzecz jasna obce inspiracje Dream Theater, jednak bardziej pociąga ich jazz/fusion spod znaku Mahavishnu Orchestra. Zespół na swoich płytach pokazuje, jak spojrzeć na znane, progmetalowe/progresywne motywy w nowym świetle. Haken to radość grania, to uczucia, emocje oraz znakomite, wyrafinowane dźwięki okraszone niesamowitym warsztatem. Brzmienie zespołu nie sprowadza się tylko do matematycznych niuansów rytmicznych i niemiłosiernego łojenia w gitary. Jest to pełna ciepła, klimatu i koloru muzyka. Haken to zarazem zespół pełen paradoksów: ich muzyka jest wypełniona technicznymi sztuczkami, ale wirtuozeria muzyków zespołu służy melodii. Muzyka jest jednocześnie prosta i skomplikowana. Przyjazna dla słuchacza. Przede wszystkim jednak muzycy tej grupy są autentyczni. Nie tworzą muzyki na siłę, na potrzeby wytwórni, w produkcyjnym ciągu. Ta autentyczność bije od pierwszego wydawnictwa Aquarius, przez drugi album Visions aż po opus magnum zespołu - uwielbiane zarówno przez krytyków i fanów The Mountain. Nie był odosobniony w opinii Mike Portnoy, który określił The Mountain mianem " jednego z najlepszych albumów 2013 roku". Koncert Haken podczas "Ino-Rock Festiwal" z pewnością przysporzy wielu emocji oraz wrażeń festiwalowej publiczności.
Skład zespołu:
Ross Jennings - voc
Charles Griffiths - g
Richard Henshall - key, g
Diego Tejeida - key
Raymond Hearne - dr
Dyskografia:
Aquarius (2010)
Visions (2011)
The Mountain (2013)
NINO KATAMADZE & INSIGHT - Za wyjątkiem zespołów rosyjskich czy ukraińskich, przeciętny fan rocka niewiele wie na temat muzycznej sceny krajów byłego ZSRR. A Gruzja? Pełna jest smaków, zapachów, niesamowitych krajobrazów, cudownych ludzi i niesamowitej muzyki. Prawdziwym zjawiskiem na gruzińskiej scenie muzycznej jest Nino Katamadze - nie bez przyczyny nazywana gruzińską Janis Joplin. Chociaż może nie? Nino Katamadze jest "muzycznym zjawiskiem", które ciężko zaklasyfikować. Muzyczna szamanka, prawdziwy wulkan energii oraz katalizator emocji. Artystka totalna. Wokalna czarodziejka z głosem, w którym czuć gruziński klimat, aromaty i smaki. Jej wyjątkowy głos to muzyka duszy. Faktura jej śpiewu jest wyjątkowa - to muzyka korzeni - aby jej słuchać nie trzeba znać języka gruzińskiego - liryka rozlana między słowami oraz jazzowa improwizacja to jak głos niebios swobodny od treści. Nino Katamadze & Insight Band to oryginalne kompozycje, emocjonalny wokal, nietypowe rozwiązania harmoniczne. Jazzowa improwizacja spotyka się w twórczości Katamadze z gruzińską tradycją muzyczną, psychodelią i wyrafinowanym rockiem. Urodzona w gruzińskiej Kobuleti śpiewała na scenie już jako 4-latka. W 1990 roku dostała się na studia wokalistyki Uniwersytetu w Batumi, od 2000 roku rozpoczęła profesjonalną karierę przy współpracy z liderem grupy Insight Goczejem Kaczeszwilim. Jest artystką cenioną nie tylko w rodzimej Gruzji, ale też w Rosji. Albumy Nino Katamadze & Insight okupują tamtejsze listy sprzedaży. W roku 2010 - na zaproszenie Bobby'ego McFerrina wzięła udział w premierze opery Amerykanina zatytułowanej Bobble, która wg założeń kompozytora miała stać się "nowym otwarciem w gatunku opery". Katamadze jest bohaterką dwóch filmów dokumentalnych (The Mermaid, Insight), komponuje dla teatru oraz X muzy. Wielokrotnie nagradzana "gruzińskimi Grammy" (wokalistka, osobowość, płyta roku) stała się dla mieszkańców Gruzji powodem do dumy. Po rewelacyjnie przyjętych koncertach Nino w Polsce (2010) artystka ponownie wraca, by na estradzie "Teatru Letniego" zabrać publiczność w muzyczną podróż do Gruzji oraz oczarować wszystkich swoim wyjątkowym głosem.
Skład zespołu:
Nino Katamadze - v
Goczej Kaczeszwili - g
Uczej Gugunava -bg
David Abuladze - dr
Wybrana dyskografia:
Black (2006)
White(2006)
Blue (2008)
Red (2010)
Green (2011)
Red. Line (DVD 2011)
LIZARD - Według Damiana Bydlińskiego - wokalisty i lidera zespołu - twórczość bielskiego Lizard ma charakter "anty mainstreamowy". Założona w 1990 grupa od wielu lat cieszy się sympatią nie tylko polskich fanów rocka progresywnego. Zainspirowani twórczością UK, Emerson Lake & Palmer, a przede wszystkim King Crimson muzycy od wielu lat budują swoją pozycję na polskim rynku muzycznym. Pierwsze lata działalności Lizard można nazwać "wykuwaniem się" stylu zespołu. Ówczesny skład Lizard tworzyli - wokalista Damian Bydliński, gitarzysta Mirosław Worek, klawiszowiec Andrzej Jancza, basista Janusz Tanistra oraz perkusista Mariusz Szulakowski. Wydany w 1996 roku przez wytwórnię Ars Mundi debiutancki album zespołu W galerii czasu otrzymał szereg znakomitych recenzji, w następstwie czego Lizard zaczął koncertować zarówno w kraju, jak i w Europie. Sporym wyróżnieniem dla zespołu był występ muzyków przed katowickim koncertem super grupy Emerson Lake & Palmer. Zespół supportował również Porcupine Tree podczas pierwszej trasy po Polsce.
Borykająca się z problemami finansowymi grupa, przy wsparciu fanów wydała w 1999 roku album koncertowy Noc żywych jaszczurów. Jak autorskie utwory Lizard odnalazły się między klasykami King Crimson? Po przesłuchaniu okazało się, że fantastycznie! Rok 2001 przyniósł zmiany w składzie grupy. Z Lizard rozstali się Mirosław Worek i Andrzej Jancza, a dołączył skrzypek Krzysztof Maciejowski. W 2003 roku Lizard podpisał kontrakt z Metal Mind Production, czego rezultatem było wydanie dwóch albumów w wersjach zremasterowanych oraz zawierających materiał bonusowy. Na kolejny studyjny album grupy słuchacze czekali do 2004 roku. Psychopuls bo tym albumie mowa stanowił kolejny rozdział w historii zespołu. Rezultatem prawdziwego "napięcia twórczego" muzyków była wydana zaledwie rok później kolejna płyta studyjna Tales From The Artichoke Wood. Historie z "karczochowego lasu" po raz kolejny pokazały słuchaczowi jak ważny jest dla muzyków zespołu King Crimson. Wdzięk - to słowo najlepiej opisuje muzykę na tym albumie. Ale już następnym, bardziej nowatorskim (i jednocześnie pozycjonowanym jako "niekomercyjny, niemoralny i nieprawomyślny") albumem Spam Lizard udowodnił, że jest czymś więcej niż progresywną powtórką z rozrywki.
Odrodzony Lizard powrócił w 2013 roku albumem Master & M. Jak zabrzmiał Lizard A.D.2013? Czy powrót po siedmiu latach muzycznej nieobecności wpłynął na kondycję "beskidzkiego Jaszczura"? Zainspirowana powieścią Bułhakowa (Mistrz i Małgorzata) płyta z pewnością ucieszyła wszystkich fanów progresywnych dźwięków. Powrót odrodzonego jak Feniks z popiołów Jaszczura stał się faktem. Tym, co wyróżnia Lizard na tle reszty polskich zespołów to przemyślana warstwa wizualna. Jak ważne w twórczości bielszczan są okładki nie trzeba nikomu tłumaczyć. Równie istotna jest warstwa tekstowa. Poetyckie teksty Damiana Bydlińskiego "dopowiadają" muzyczną opowieść. Summa summarum - Lizard jawi się słuchaczowi jako zespół kompletny, świadomy i konsekwentny w działaniu.
Skład zespołu:
Damian Bydliński - śpiew, gitara
Janusz Tanistra - gitara basowa
Mariusz Szulakowski - perkusja
Daniel Kurtyka - gitara
Paweł Fabrowicz - instrumenty klawiszowe
SOMA WHITE - Pochodząca z Trójmiasta Soma White to, jak określają jej członkowie, grupa propagująca za pomocą dźwięków "pozytywną stronę egzystencji". Sami o sobie nie lubią dużo mówić, zdecydowanie preferując możliwość poznania ich poprzez muzykę, którą tworzą i wykonują. Jako cezurę rozpoczęcia działalności Soma White, podają przełom roku 2009 i 2010. Wydali zaledwie jeden album (18.02.2013), a już zdążyli "namieszać" w krajowym "szołbizie". Pozytywne recenzje w prasie muzycznej, frapująca okładka i wydanie debiutanckiej płyty (Soma White), ciekawe, niesztampowe kompozycje, znakomite brzmienie (za mastering odpowiadał współpracujący m. in.: z Pink Floyd i Fields Of The Nephilim - Andy Jackson) złożyły się na sukces zespołu. Trudno jednak zaszufladkować muzykę tworzoną przez Soma White. Spektrum zainteresowań grupy nie kończy się przecież na twórczości "wielkich progresywnego świata". W muzycznych poszukiwaniach formacji dostrzec można inspirację rockiem industrialnym, electro, trip-hopem, psychodelią, elektroniką kojarzącą się z... Vangelisem. Nieobce jest formacji również rockowe, gitarowe "łojenie" czy postrockowe brzmienia. Z pewnością Soma White tworzy muzykę niezbyt łatwą w odbiorze, poszukującą, odległą od mainstreamu i jednocześnie frapującą! Jak Soma White wypadnie na żywo w "okolicznościach przyrody" inowrocławskiego Teatru Letniego? Przekonacie się 30 sierpnia 2014 roku. Dajcie się ponieść muzyce, ciekawym melodiom tworzonym przez bardzo utalentowanych muzyków Soma White.
Skład zespołu:
Hania Żmuda - wokal i teksty
Piotr Pastwa - gitary
Paweł Wysocki - instrumenty klawiszowe
Krzysztof Szymczak - perkusja
Marek Chudzikiewicz - gitary
Andrzej Osmałek - bas
Dyskografia:
Soma White (2013)