Przedstawiamy program tegorocznej odsłony Festiwalu Sacrum Profanum

Tegoroczny festiwal Sacrum Profanum będzie miał wyjątkowy charakter. Z jednej strony zamknie on cykl wyznaczony przez trzy ostatnie edycje, których główną ideą było przenikanie się muzyki współczesnej z elektroniczną awangardą i alternatywą, a z drugiej – wyznaczy perspektywę przyszłych odsłon festiwalu, które zdominują arcydzieła muzyki XX wieku i najwyższych lotów nowoczesna klasyka. W programie rozpiętym między tymi dwoma punktami, znajdzie się również miejsce na prezentację wybitnych indywidualności ze świata muzyki rozrywkowej, których ambicje wykraczają daleko poza jej ramy, a także odsłonięcie możliwości artystycznych tkwiących w twórczej reinterpretacji klasycznych utworów przez artystów z kręgów eksperymentalnych.

Cztery koncerty monograficzne – Bryce’a Dessnera, Richarda Reeda Parry’ego, Kate Moore i Jóhanna Jóhannssona, dwa twórcze przetworzenia muzyki Johna Cage’a w ujęciu Sō Percussion i Matmos oraz Fryderyka Chopina w interpretacji Ólafura Arnaldsa i Alice Sary Ott plus dwa projekty specjalne – podsumowująca trzy ostatnie edycje festiwalu współpraca These New Puritans z klasykami i zapowiadająca kolejne jego odsłony – „Czarodziejska góra” Pawła Mykietyna. Tegoroczne Sacrum Profanum będzie mieniło się różnymi barwami. Serdecznie zapraszam do Krakowa – mówi Filip Berkowicz, dyrektor artystyczny festiwalu. 

Sacrum Profanum konsekwentnie, od lat, stara się nie być... konsekwentne. Chce zaskakiwać, odkrywać, rozszerzać swoją formułę, wabić nową publiczność. I to mu się udaje (…) Sacrum Profanum stało się marką i symbolem inteligentnych muzycznych poszukiwań dla szerokiego grona odbiorców – pisał rok temu Jacek Hawryluk w magazynieRuch Muzyczny. I rzeczywiście – tegoroczny program Sacrum Profanum oszałamia ekscytującą niekonsekwencją, na którą co roku z taką niecierpliwością czekamy. 

Pierwszy koncert (13 września) będzie się odwoływał do idei przenikania się muzycznych wpływów. Brytyjski zespół These New Puritans, specjalizujący się w ambitnym art rocku, zaprezentuje materiał ze swej płyty Fields Of Reeds, na której dwa lata temu zmierzył się z muzyką współczesną. W rejestracji materiału wziął udział berliński kolektyw stargaze oraz jedni z najlepszych interpretatorów muzyki najnowszej – Synergy Vocals. Efektowne połączenie post-rocka i neoklasyki spodobało się nie tylko krytykom, ale i słuchaczom, bo płyta trafiła do czołówki angielskiej listy najlepiej sprzedających się albumów. 

Przegląd wybitnych indywidualności, które w swej muzyce wykraczają poza wszelkie granice wyznaczone w muzyce rozpocznie wykonanie m.in. kompozycji Music For Wood And Strings, St. Carolyn By The Sea i Lachrimae Bryce’a Dessnera (14 września). Ten znany nam przede wszystkim jako gitarzysta alternatywnej grupy The National nowojorski artysta, jest także dyplomowanym kompozytorem muzyki współczesnej. Ma na swym koncie współpracę z najciekawszymi jej wykonawcami – choćby z Kronos Quartet, Bang On A Can All-Stars, Clogs, Sō Percussion, a także San Francisco Symphony Orchestra. W Krakowie pojawi się w towarzystwie Sinfonietty Cracovii, Sō Percussion i swego brata Aarona, aby wykonać kompozycje na gitary, instrumenty perkusyjne i smyczkowe. 

Bracia Dessner wspomogą dzień później (15 września) innego rockmana, który również z wielkim powodzeniem próbuje swych sił w klasyce. Richard Reed Parry to przede wszystkim muzyk legendy sceny alternatywnej z Kanady – Arcade Fire. Ale też niezwykle wszechstronny instrumentalista i niekonwencjonalny kompozytor, specjalizujący się w muzyce kameralnej. Podczas Sacrum Profanum usłyszymy materiał z jego płyty – Music For Heart And Breath, w wykonaniu którego wezmą udział nie tylko bracia Dessner, ale również nowojorska formacja yMusic. 

Australijską scenę muzyki współczesnej reprezentować będzie na tegorocznym Sacrum Profanum młoda kompozytorka Kate Moore. Jej specjalnością są kolaże dźwiękowe łączące akustyczne i elektroniczne brzmienia. Prezentowano je w wielu prestiżowych salach koncertowych świata – a w Krakowie usłyszymy materiał z wydanego nakładem kultowej wytwórni ECM albumu Dances And Canons w wykonaniu Saskii Lankhoorn oraz z najnowszego wydawnictwa Cantaloupe Music - Stories For Ocean Shells w ujęciu Ashley Bathgate (19 września). 

Po raz drugi na Sacrum Profanum zawita Jóhann Jóhannsson z Islandii. To prawdziwa gwiazda neoklasyki i ambientu – mistrz ilustracyjnych kompozycji, łączących subtelną elektronikę z przestrzennymi dźwiękami orkiestry, mający na swym koncie płyty dla tak renomowanych wytwórni, jak 4AD czy Touch. Jego kompozycje wykonywano w katedrach, ale ozdabiały one również soundtracki hollywoodzkich przebojów filmowych (ostatnio słynną Teorię wszystkiego). W Krakowie usłyszmy jego najnowszą kompozycję – Drone Mass – czyli dronową mszę na elektronikę, smyczki i wokal, opartą na gnostyckiej ewangelii egipskiej. Artyście towarzyszyć będzie nowojorska formacja ACME oraz powracający do Krakowa – Theatre of Voices (18 września). 

Również z Islandii przyjedzie do Krakowa ceniony kompozytor Ólafur Arnalds. Znany z ilustracyjnych nagrań o nostalgicznym nastroju, jest uwielbianych zarówno przez krytykę, jak i fanów (jego koncerty gromadzą tłumy – również w Polsce). Niezwykle interesującą pozycją jest jego najnowszy album Chopin Project, na którym w twórczy sposób reinterpretuje kompozycje naszego rodaka. Podczas występu Arnalds zajmie się elektroniką, a na fortepianie zagra Alice Sara Ott. Towarzyszyć im będzie kwintet smyczkowy (16 września). 

Drugim koncertem pokazującym możliwości tkwiące w twórczych reinterpretacjach klasyki będzie wspólny występ zespołów Matmos i Sō Percussion. Ten pierwszy znany jest ze śmiałych eksperymentów elektronicznych, polegając na tworzeniu muzyki z dźwiękowych defektów i odpadków. Sō Percussion już gościli na Sacrum Profanum – stąd wiemy, że to mistrzowie improwizowanej gry na instrumentach perkusyjnych. Artyści ci oddadzą hołd Johnowi Cage’owi w programie zatytułowanym We Are All Going In Different Directions (17 września). 

I wreszcie finał – a zarazem zapowiedź kolejnych edycji festiwalu. Z okazji przypadającej w tym roku 140. rocznicy śmierci Thomasa Manna, Krakowskie Biuro Festiwalowe i Fundacja Malta zamówiły operę Czarodziejska góra opartą na prozie niemieckiego pisarza. Zobaczymy efekt współpracy czterech twórców: kompozytora Pawła Mykietyna, reżysera Andrzeja Chyry, dramatopisarki Małgorzaty Sikorskiej-Miszczuk oraz artysty sztuk wizualnych Mirosława Bałki. Jak mówi reżyser: Powieść Manna odczytujemy w kontekście I wojny światowej, czyli idiotycznego entuzjazmu wojennego, w wyniku którego zginęły miliony ludzi. Ale „Czarodziejska góra” jest w istocie opowieścią o stanie naszego umysłu i naszej cywilizacji. Opowieścią bardzo dziś aktualną (19 września). 

Wszystkie koncerty tegorocznej edycji Sacrum Profanum będą się odbywać w salach Centrum Kongresowego ICE Kraków. 

Nowe Sacrum Profanum, przy frekwencyjnym nadkomplecie, triumfuje. Otwarta szuflada jest przepastna. Można z niej wybierać morze muzyki: łączyć, zestawiać, przerabiać, opracowywać na nowo. Współczesny kulturowy remiks daje wiele możliwości. Wszystko zależy od tego, kto tę miksturę przyrządza – pisał wspomniany Jacek Hawryluk, tym razem wGazecie Wyborczej. 

Choć to fragment recenzji ubiegłorocznego festiwalu – w tym sezonie na pewno będzie podobnie. Filip Berkowicz doskonale zna się na muzyce współczesnej i elektronicznej awangardzie, stąd dobrze wie jakich artystów zaprosić do niespodziewanej kooperacji, komu zaproponować reinterpretację czyjej kompozycji, jacy twórcy ciągle przyczyniają się przełamywania wszelkich barier w muzyce. Efekty są zawsze zaskakujące, ale i ekscytujące. Tegoroczna edycja na pewno to potwierdzi.